Aldur og öldrun

Aldur og öldrun 

Ég var að lesa uppáhaldsblaðið mitt en í því er ágæt grein um öldrun. 
Þar er farið í gegnum þær breytingar sem verða, meðal annars á sjón, heyrn, lyktarskini, hormónum, þvagrás, hjarta og æðakerfi, lungum, lifur, heila, líðum, feldi og hegðun. Þeir birta meðal annars þessa töflu um aldur hunda í mannárum og aðra styttri en mjög svipaða. Það er þó mælt með því að fylgjast með öllum hundum upp úr 7 ára aldri. 

 

Ég ætla að tæpa á nokkrum atriðum og bæti kannski einhverju við á næstu dögum. 

Skinn og feldur. 
Húð hunda eldist svipað og mannanna en í stað þess að fá hrukkur verður húð þeirra minna teygjanleg. þornar aðeins og feldurinn verður gisnari. Þetta er ástæða þess að eldri hundar eru viðkvæmari fyrir kulda og snöggum hitabreytingum en þeir sem yngri eru. 

Heyrn 
Það er algengt að heyrnin dali og fari versnandi. Það er ekki hægt að endurheimta heyrnina. 

Sjón 
Margir hundar fá ský á augastein sem dregur úr sjón þeirra. Þetta er eins mismunandi hjá hundum eins og þeir eru margir en flestir virðast þó geta bjargað sér ágætlega, þrátt fyrir að sumir verði nánast blindir 

Lyktarskyn 
Lyktarskin minnkar og því dregur úr löngun til að kynnast nýjum stöðum, hundar verða varkárari, eru síður fyrir ævintýraleit og áhugi þeirra á nýjungum í mat minnkar verulega. Þeir hafa misst það sem áður veitti þeim mikilvægan stuðning. 

Hormón 
Áhrifa þess að dregur úr hormónaframleiðslu virðast helst koma fram í feldi og eins eru einhverjar líkur á að skjaldkirtilshormón fari að verða of mikil eða of lítil, bent á að láta skoða það reglulega. 

Liðir 
Með aldrinum minnkar vökvinn sem smyr liðina og þetta getur verið sársaukafullt fyrir hundinn við hreyfingu. Auk þess fer slit á liðum að koma fram á þessum aldri og bólgur geta farið að segja til sín. 

Þvagrásarkerfið 
Öldrun getur átt þátt í að það fer að bera á þvagleka eða að hundur getur ekki haldið í sér lengi. Þetta á sér nokkrar orsakir, td. vegna sársauka við að pissa, minni stjórn á vöðvum sem styðja við blöðruna eða það er aukning í vatnsdrykkju vegna minni getu nýrna. 

Hjarta og æðakerfi 
Æðakerfi hunda hrörnar ekki líkt og hjá fólki (með fituútfellingum í slagæðum) þó hæfni þess til að flytja blóð minnki. Það er mælt með því að láta hlusta hjarta árlega, tvisvar á ári væri enn betra. 

Lungu 
Teygjanleiki lungna minnkar og getan þar með sem leiðir til þess að hundur vill ekki beita sér til hins ýtrasta. Það er mælt með því að láta dýralækni hlusta lungun ef hundur er tregur til að hreyfa sig, verður móður eða á erfitt með að ganga langar vegalengdir. 

Lifrin 
Lifrin er stæsta hreinsistöðin og breytingar á henni vegna ýmissa efna gerast hægt. Mælt með að láta mæla blóð árlega. 

Heilinn 
Taugafrumur endurnýjast ekki sérlega vel. Með aldrinum minnka vitrænir hæfileikar og svefntruflanir aukast (sofa óvenju djúpt eða vakna á röngum tíma). Þetta getur virkað sem minnisleysi, að vera tímabundið ringlaður og að missa áhuga á að taka þátt í því sem fjölskyldan er að gera. 32% 11 ára hunda sýndu þessi einkenni en allir hundar sem voru 16 ára og eldri. 

Hegðun 
Það eru nokkur hegðunarmynstur sem verða áberandi við öldrun og mörg þeirra eru tengd minni líkamlegri getu. Margir eldri hundar virka skapillir eða skapverri og vilja fá að vera í friði. Þeir geta vikað ringlaðir örðu hvoru og óreglulegur svefn þeirra getur truflað alla fjölskylduna. Í sumum hundum verður líka minnkuð geta til að stilla líkamshitann af og þeir þola ekki sama hita eða kulda og áður. 


Það sem hægt er að gera (Anti-aging basics) 

Það er margt hægt að gera til að auka þægindi og bæta heilsu hunda. 

Forðast þá streitu sem hefur áhrif á hundinn. Fyrir suma eru td. öfgar í hita/kulda, straumur gesta (sérstaklega barna), breyting á daglegum venjum eða jafnvel nýr hvolpur á heimilinu of mikið álag, þó aðrir virðist yngjast upp. Gefðu hundinum alltaf tækifæri á að draga sig í hlé á rólegri stað. 

Gefa gæðafóður sem hæfir aldri og tegund, eitthvað sem er bragðgott með auðmeltanlegum próteinum. 

Vítamín og bætiefni geta hjálpað til, sérstaklega A, C og E vítamín og Omega3 fitusýrur. 

Hæfileg hreyfing og líkamsrækt við hæfi er skylda og hefur læknandi áhrif á hvert og eitt líffæri í líkamanum. Auk þess er ýmislegt til sem bætir líðan vegna gigtar og líðverka. 

Heilabrot og þrautir örva heilann og hjálpa til við að viðhalda heilsu og vitsmunum. 

Ekki gleyma að strjúka og klappa hundinum, dagleg snerting eða nudd getur reynst töfralausn. 

Hafðu í huga líffæri sem eru í meiri áhættu en önnur, láttu líta á hundinn og líttu svo á heildarmyndina, þarf að gera eitthvað til að viðhalda heilsu eða í það minnsta hvað þarf að forðast sem myndi valda heilsubresti.
_________________
Stubbyr